Η Θεωρία του «Τριπλού Παράγοντα» και η Πυρόσφαιρα στα Τέμπη
Στην έρευνα που αφορά την φονική έκρηξη στα Τέμπη, οι αξιωματικοί της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού της Πυροσβεστικής εστιάζουν στη θεωρία του «τριπλού παράγοντα». Αυτή η θεωρία επιδιώκει να εξηγήσει το τραγικό συμβάν που είχε ως αποτέλεσμα το θάνατο 57 ανθρώπων, σε συνδυασμό με τις διαμαρτυρίες σχετικά με το πόρισμα του ΕΟΔΑΣΑΑΜ. Οι ερευνητές εξετάζουν τις συνθήκες που οδήγησαν στην μοιραία έκρηξη, αναζητώντας νέα στοιχεία που θα μπορούσαν να φωτίσουν την υπόθεση.
Η έρευνα αυτή επεκτείνεται πέρα από το παραδοσιακό δίπολο που αφορά τα «έλαια σιλικόνης – παράνομο φορτίο», το οποίο είχε διαχωρίσει προηγούμενα πορίσματα. Η νέα προσέγγιση υιοθετεί ένα πολυπαραγοντικό «σχήμα», το οποίο επικεντρώνεται στην ανάλυση των υλικών που χρησιμοποιούνταν από τα δύο τρένα. Σημαντικό ρόλο στην επιβεβαίωση αυτής της θεωρίας παίζει η ύπαρξη 2,5 τόνων ελαίων σιλικόνης που προέρχονταν από τον μετασχηματιστή της ηλεκτράμαξας του Intercity 62, καθώς και περίπου 67 λίτρα φρέον που χρησιμοποιούταν για τον κλιματισμό του εμπορικού τρένου.
Ένας τρίτος σημαντικός παράγοντας που εξετάζεται είναι η «εκτόνωση» του πεπιεσμένου αέρα από το σύστημα πέδησης, το οποίο είχε συνολικά 1.180 λίτρα. Αυτή η εκτόνωση δημιουργούσε τις κατάλληλες συνθήκες για την εμφάνιση ενός «πύρινου μανιταριού». Υπάρχουν μάλιστα ενδείξεις ότι η φωτιά που εντοπίστηκε κάτω από το πάτωμα του κυλικείου, όπου πολλοί επιβάτες έχασαν τη ζωή τους, μπορεί να προήλθε από την καύση μεταλλικού κιβωτίου που περιείχε φρέον.
Η διερεύνηση αυτής της υπόθεσης είναι αποφασιστικής σημασίας, καθώς οι αξιωματικοί της Πυροσβεστικής έχουν αναλύσει όλο το οπτικό υλικό που καταγράφηκε από την στιγμή της σύγκρουσης. Έχουν ζητήσει καταθέσεις από πυροσβέστες, αστυνομικούς και επιβάτες, προκειμένου να κατανοήσουν ποια γεγονότα εκτυλίχθηκαν αμέσως μετά τη σύγκρουση και πώς συνδέονται με τις εστίες πυρός.
Διαφορετικές Απόψεις για την Αιτία της Έκρηξης
Με βάση τα νέα στοιχεία που ήρθαν στο φως, οι δικαστικές αρχές της Λάρισας ζήτησαν τα «όλα σχέδια και τα τεχνικά στοιχεία για τις ηλεκτράμαξες και επιβατάμαξες των τρένων», καθώς και την «άντληση του ψυκτικού υγρού από το σύστημα κλιματισμού των επιβαταμαξών». Στο παρελθόν προτάθηκαν δύο διαφορετικές απόψεις για τα αίτια της φονικής έκρηξης, η οποία έχει κοστίσει τη ζωή τουλάχιστον πέντε μέχρι επτά επιβατών που υπολογίζεται ότι κάηκαν ζωντανοί.
Οι αρχικοί πραγματογνώμονες, που περιλάμβαναν έναν Βρετανό ειδικό και δύο Έλληνες, κατέληξαν ότι η έκρηξη οφειλόταν στο «εκνέφωμα» που προήλθε από τη διαρροή των ελαίων σιλικόνης. Από την άλλη πλευρά, οι πραγματογνώμονες που εκπροσωπούσαν τους συγγενείς των θυμάτων σημείωσαν ότι τα έλαια σιλικόνης είναι βραδυφλέγη και δεν επηρεάζουν άμεσα την μεγάλη ανάφλεξη, ενώ προκρίνουν την εκδοχή του παράνομου φορτίου. Ωστόσο, η ανάλυση βίντεο που καταγράφηκε πριν τη σύγκρουση δεν κατέδειξε κανένα ύποπτο αντικείμενο στο εξωτερικό περιβάλλον.
Πλέον, διεξάγεται έρευνα και για τη δυνατότητα μεταφοράς εύφλεκτων υλικών στο κόκπιτ της δεύτερης μηχανής του εμπορικού τρένου. Ορισμένα τμήματα του τρένου έχουν βρεθεί στην περιοχή Κουλούρι της Λάρισας, όπου είναι συγκεντρωμένα τα συντρίμμια των δύο τρένων. Προτάθηκε, μάλιστα, να προστεθεί μία τρίτη εξήγηση στην υπόθεση, η οποία θα συνδυάζει τα διαφορετικά αίτια που έχουν αναφερθεί μέχρι στιγμής.
Σε επιστολή του στις 2 Φεβρουαρίου 2025, ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Hellenic Train κ. Μαουρίτσιο Καποτόρτο, ο οποίος αντιμετωπίζει κατηγορίες για τη σιδηροδρομική τραγωδία, ζήτησε να επανεξεταστεί το πόρισμα της εταιρείας που παραδόθηκε τον Ιούλιο του 2023, το οποίο αποδίδει την ευθύνη μόνο στα «έλαια σιλικόνης». Επιπλέον, ο Καποτόρτο υπέδειξε να εξεταστεί η πιθανότητα να συμβάλλουν και άλλα υλικά των τρένων στη δημιουργία της πυρόσφαιρας.
Ο Ρόλος των Δεξαμενών και των Συστημάτων Πέδησης
Στο παλαιό πόρισμα της Hellenic Train αναφερόταν ότι «το ψυκτικό μέσο κλιματιστικών» είναι 22,4 λίτρα ανά βαγόνι και δεν είναι εύφλεκτο σε κανονικές συνθήκες. Ωστόσο, το υλικό αυτό μπορεί να γίνει εύφλεκτο εάν αναμειχθεί με πεπιεσμένο αέρα. Επιπλέον, σημειώνεται ότι οι δεξαμενές πεπιεσμένου αέρα των συστημάτων πέδησης, που περιλάμβαναν δύο δεξαμενές των 150 λίτρων, μία των 800 λίτρων και μία των 80 λίτρων, δεν βρέθηκαν στα συντρίμμια και θα μπορούσαν να έχουν συμβάλει στην έκρηξη.
Σύμφωνα με αξιωματικούς της Πυροσβεστικής, τρία «κουτιά» που περιείχαν φρέον, συνολικού όγκου περίπου 67 λίτρων, έχουν εξαφανιστεί μετά τη σύγκρουση. Οι εξετάσεις περιλαμβάνουν και την πιθανότητα οι μπαταρίες του τρένου, οι πυκνωτές και οι μετατροπείς έλξης να έχουν παίξει ρόλο στην πυροδότηση του φαινομένου.
